Kuyucak Mahallesi’nde yaşayanlar, 2500 rakımlı dağlardaki sedir ağaçlarının kuruyan köklerini dikkatle toplayarak sedir katran yağı üretimi yapıyorlar.
Mahalle halkı, sırtlarında ve yük hayvanlarıyla taşınan kökleri zorlu bir yolculuğun ardından yerleşim alanlarına getirirken, bu kökler küçük çıralar haline dönüştürülüyor.
Toprakta açılan kuyulara düzenli bir şekilde üst üste dizilen çıralar, ağaç dallarıyla örtülerek hava almayacak şekilde çamurla kapatılıyor.
– Ateş nöbeti tutuluyor
Kuyuların yalnızca bir yüzeyi açık kalacak şekilde, üç tarafı kapatıldıktan sonra, açık alana ateş yakılıyor. Kuyunun diğer kısımlarından hava girmemesi ve ateşin kontrollü bir şekilde yanması için bir kişi, ateşin başında nöbet tutuyor. Bu süreç yaklaşık üç gün sürerken, her üç saatte bir kuyu kontrol ediliyor.
İşlemler tamamlandıktan sonra, kuyunun diğer ucundaki kanaldan bir sopa dikkatlice çekiliyor. Böylelikle çamur kuyusundaki sedir çıralarından oluşan yoğun katran yağı, yavaşça akmaya başlıyor. Yılda ortalama 70 ila 80 kilogram katran yağı üretimi gerçekleştiriliyor ve bu yağ, talep edenlere satılıyor.
– Ata mirasını yaşatıyorlar
Sedir katranı yağı üreticisi Serpil Kaya, dedelerinin zamanında bu işin oldukça yaygın olduğunu ve sıkça kullanıldığını ifade etti.
Atalarının mirasına sahip çıktıklarını belirten Kaya, “Sedir yağı yöre halkı için önemli. Bu yağ, hem hayvancılıkta kullanılıyor hem de eklem ağrıları için etkili.” dedi.
Süleyman Kaya ise, atalarının eski usullerle, balta ve nacak gibi aletlerle dağlara çıkarak katran yağı üretimi yaptığını anlattı.
Çıra kuyusu uygulamalarında çalışan Ramazan Erdoğan, yağ üretimi sürecinin nasıl yürütülmesi gerektiğini aktardı. Aynı zamanda çobanlık yapan Erdoğan, “Bu yağ, hayvanlarda iç parazitler, uyuz ve arılarda varroa hastalığına karşı etkili. Hayvanların içtiği suya damlatıldığında daha fazla su içiyorlar.” diye konuştu.
Erdoğan, gençlerin bu geleneği sürdürmemesinin verdiği üzüntüyü dile getirerek, kendilerinden sonra bu işi devam ettirecek kimsenin olmamasının kendilerini düşündürdüğünü belirtti. Günlük çaba ve emeklerinin karşılığını almak ise onlara büyük bir mutluluk sağlıyor.
